Telemedycyna w praktyce. Jak działa teleporada lekarska?

Ale na czym dokładnie polega ten model opieki? Kiedy warto się na niego zdecydować? I w jakich przypadkach nie zastąpi wizyty tradycyjnej?

Nowoczesne leczenie bez wychodzenia z domu. Kiedyś nie do pomyślenia, a dziś...

Telemedycyna to forma kontaktu z personelem medycznym, która odbywa się zdalnie – bez fizycznej obecności pacjenta w gabinecie. Może mieć postać rozmowy telefonicznej, konsultacji wideo lub kontaktu przez specjalne platformy umożliwiające przesyłanie dokumentacji, wyników badań, zdjęć objawów. Z jej pomocą lekarz może wystawić e-receptę, skierowanie, zaświadczenie czy zwolnienie lekarskie.

Choć idea leczenia „na odległość” pojawiła się już w XX wieku – np. w armii czy w opiece nad pacjentami w trudno dostępnych rejonach – to dopiero ostatnia dekada, a zwłaszcza pandemia COVID-19, uczyniły z niej powszechną praktykę. Dziś korzystają z niej zarówno lekarze podstawowej opieki zdrowotnej, jak i wielu specjalistów. Dla pacjentów to ogromna wygoda – możliwość uzyskania fachowej pomocy bez konieczności opuszczania domu.

Jak przebiega konsultacja zdalna? Różnic wobec stacjonarnej wizyty jest niewiele

Zasady są proste. Umawiasz wizytę zdalną – zazwyczaj przez telefon, aplikację lub stronę internetową. O umówionej godzinie łączy się z Tobą lekarz. Rozmowa zaczyna się zwykle od potwierdzenia tożsamości i przedstawienia objawów. Specjalista zadaje pytania, analizuje historię chorób, przyjmowane leki, a jeśli to konieczne – prosi o przesłanie wyników badań lub zdjęć (np. zmian skórnych). W razie potrzeby lekarz wystawia e-receptę, skierowanie, a także e-ZLA, czyli elektroniczne zwolnienie.

Na zakończenie pacjent może otrzymać podsumowanie wizyty – np. na e-mail lub przez portal pacjenta. Co ważne, to lekarz decyduje, czy teleporada jest wystarczająca. Jeśli uzna, że konieczne jest badanie fizykalne – zaproponuje wizytę w placówce lub skieruje do odpowiedniego ośrodka.

Kiedy teleporada jest dobrym rozwiązaniem? Oto kilka przykładów

Zdalna konsultacja sprawdzi się w wielu sytuacjach – zwłaszcza wtedy, gdy dolegliwości są typowe i nie wymagają badania dotykowego. Najczęstsze przypadki, kiedy warto wybrać telemedycynę, to:

• objawy lekkiej infekcji (np. przeziębienie, ból gardła, gorączka),

• potrzeba wystawienia lub przedłużenia recepty na leki przyjmowane na stałe,

• interpretacja wyników badań krwi, moczu, glukozy, ciśnienia itp.,

• regularne kontrole w chorobach przewlekłych (np. cukrzycy, nadciśnieniu),

• omówienie planów profilaktycznych, konsultacje dietetyczne czy zdrowotne porady,

• trudności z dojazdem do placówki – np. z powodu stanu zdrowia, wieku czy miejsca zamieszkania.

W takich przypadkach kontakt zdalny pozwala zaoszczędzić czas, uniknąć stresu i zyskać szybki dostęp do lekarza – bez narażania się na niepotrzebne ryzyko.

Kiedy konieczna jest tradycyjna wizyta medyczna u lekarza?

Nie wszystkie problemy zdrowotne można rozwiązać przez telefon czy komputer. Czasem niezbędne jest osobiste zbadanie pacjenta. Dotyczy to zwłaszcza:

• konieczności osłuchania, opukania lub wykonania badania fizykalnego,

• nagłych, ostrych objawów (np. ból w klatce piersiowej, duszność, utrata przytomności),

• konieczności wykonania badań obrazowych lub laboratoryjnych,

• podejrzeń poważnych chorób, np. onkologicznych,

• wizyt u lekarza, który dopiero zaczyna opiekę nad pacjentem,

• niemowląt i małych dzieci, które wymagają szczególnie wnikliwej oceny.

W takich sytuacjach zdalna konsultacja może co najwyżej stanowić etap wstępny – pomoc w uzyskaniu skierowania czy wskazanie dalszych kroków.

Coraz więcej osób docenia w pakietach medycznych teleporady

Korzyści jest wiele. Dla pacjentów to przede wszystkim wygoda – brak konieczności przemieszczania się, oszczędność czasu, mniejsze ryzyko zakażeń (np. w sezonie grypowym). Teleporady pozwalają też łatwiej utrzymać ciągłość leczenia i szybciej reagować na pierwsze sygnały pogorszenia stanu zdrowia.

Z perspektywy systemu zdrowotnego to szansa na odciążenie przychodni, skrócenie kolejek i lepsze zarządzanie czasem lekarzy. Telemedycyna sprzyja też prowadzeniu dokumentacji w formie elektronicznej, a w przyszłości – integracji z domowymi urządzeniami pomiarowymi, które będą automatycznie przesyłały dane do systemu.

Choć telemedycyna ma wiele zalet, jej skuteczność zależy również od dobrego przygotowania pacjenta. Przed teleporadą warto spisać objawy, przygotować listę przyjmowanych leków, wyniki badań oraz pytania do lekarza. Należy zadbać o spokojne, prywatne miejsce na czas rozmowy i upewnić się, że sprzęt oraz połączenie internetowe działają prawidłowo.

Nie należy też traktować teleporady jako zamiennika dla każdej wizyty. To raczej nowoczesne uzupełnienie tradycyjnej opieki zdrowotnej – pomocne w wielu przypadkach, ale nie we wszystkich.

Z konsultacji zdalnych najwięcej korzyści odniosą:

• pacjenci przewlekle chorzy wymagający regularnych kontroli,

• osoby z ograniczoną mobilnością – seniorzy, osoby z niepełnosprawnościami,

• mieszkańcy terenów wiejskich i oddalonych od dużych ośrodków medycznych,

• osoby aktywne zawodowo, które potrzebują elastycznych terminów,

• pacjenci zagraniczni poszukujący kontaktu z lekarzem mówiącym po polsku.

Dla nich wszystkich telemedycyna to realna poprawa jakości i dostępności opieki zdrowotnej.