Kontrola zwolnienia lekarskiego? Nie trzeba się go obawiać

Kontrola zwolnienia lekarskiego budzi zawsze spore emocje. Z jednej strony pracodawcy chcieliby wiedzieć, jaki problem ze zdrowiem ma ich pracownik – oraz czy np. nie symuluje choroby. Z drugiej – pracownik chroniony jest prawnie w kontekście danych osobowych i nie ma obowiązku informować, co mu dolega. Stąd pojawiają się pytania o to, czy możliwa jest np. kontrola zwolnienia lekarskiego i na czym mogłaby ona polegać.

Pracowniku – pokaż, na co chorujesz

Oczywiście pracodawca nie ma możliwości, by zażądać tego od pracownika. Nie oznacza to jednak, że jest całkowicie bezwolny. Kontrola zwolnienia lekarskiego to proces sprawdzenia przez pracodawcę prawidłowości wystawienia przez pracownika zaświadczenia lekarskiego o czasowym unieważnieniu jego obowiązku pracy z powodu choroby lub innego powodu uzasadniającego tymczasową nieobecność w pracy.

Na czym polega? Podczas kontroli zwolnienia lekarskiego pracodawca ma prawo skontaktować się z lekarzem, który wystawił zwolnienie, w celu potwierdzenia jego autentyczności i prawdziwości podanych informacji.

Kontrola zwolnienia lekarskiego jest stosowana w celu zapobiegania nadużyciom oraz zwiększenia dyscypliny w miejscu pracy. Pracodawca ma prawo przeprowadzić kontrolę zwolnienia lekarskiego w przypadku podejrzenia, że pracownik nie jest rzeczywiście chory lub wykorzystuje zwolnienie lekarskie w celach innych niż leczenie.

Powód zwolnienia lekarskiego – czy pracodawca może sprawdzić, na co choruje pracownik?

Prywatność osoby chorej jest w Polsce szczególnie chroniona. W rezultacie pracodawca nie ma prawa sprawdzić na co zostało wystawione zwolnienie lekarskie.

Lekarz wystawiający zwolnienie lekarskie ma obowiązek zachowania tajemnicy lekarskiej i nie może ujawnić przyczyny choroby lub powodu unieważnienia obowiązku pracy.

Co pozostaje np. szefowi HR w firmie, który chce sprawdzić zasadność wystawionego zwolnienia? Pracodawca może jedynie skontaktować się z lekarzem, który wystawił zwolnienie, w celu potwierdzenia jego autentyczności i prawdziwości podanych informacji oraz w celu uzyskania informacji na temat zdolności pracownika do wykonywania swoich obowiązków. Trzeba mieć jednak świadomość, iż lekarz może udzielić jedynie informacji na temat zdolności pracownika do pracy i nie może ujawnić przyczyny choroby lub powodu unieważnienia obowiązku pracy.

Kod choroby na zwolnieniu lekarskim

Sporo wątpliwości dotyczy tego, czy z kodów znajdujących się na zwolnieniu lekarskim można odczytać, z jakiego powodu wystawiono zwolnienie lekarskie. Nie jest to możliwe. Zwolnienie nie precyzuje takich danych.

W rezultacie wyłącznie pracownik, który otrzymał zwolnienie lekarskie, może udzielić informacji na temat swojego stanu zdrowia oraz przyczyny unieważnienia obowiązku pracy. Od jego dobrej woli zależy to, czy poinformuje szefa o przyczynie nieobecności, czy ograniczy się np. do formuły, że jest chory i wykorzysta zwolnienie lekarskie.

Dotyczy to zarówno sytuacji, gdy opieka zdrowotna zapewniana jest przez prywatne pakiety medyczne czy też przez Narodowy Fundusz Zdrowia.

Pracownik ma prawo do prywatności i ochrony danych osobowych, a pracodawca nie może bezpośrednio lub pośrednio naruszać tych praw. Jeśli pracownik decyduje się ujawnić swoją chorobę lub powód unieważnienia obowiązku pracy, to ma prawo do ochrony prywatności i oczekuje się, że pracodawca zachowa poufność i nie wykorzysta tych informacji w sposób nieuprawniony lub dyskryminujący.

Maksymalny czas zwolnienia lekarskiego

Prawo do prywatności jest niezależne od tego, na jak długo wystawiono zwolnienie. Co naturalne, czas działania wspomnianego zwolnienia uzależniony jest ściśle od stanu zdrowia pacjenta i zaleceń lekarza. W Polsce, zgodnie z obowiązującym prawem pracy, pracownik może otrzymać zwolnienie lekarskie na okres do 182 dni w ciągu roku kalendarzowego. O ile po upływie tego czasu pracownik nadal nie jest zdolny do pracy, może wystąpić o przedłużenie zwolnienia lekarskiego. W takim przypadku lekarz, po przeprowadzeniu kolejnej oceny stanu zdrowia pacjenta, może przedłużyć zwolnienie lekarskie na kolejny okres do 182 dni.